rozmiar czcionki
A- A A+
szukaj
Polish Belarusian Czech English French German Italian Lithuanian Norwegian Russian Slovak Spanish Swedish Ukrainian
tryb ekranu

logon

Z kart historii ...

 

Najstarszym miastem w powiecie dębickim jest Pilzno. Najwcześniejsze znane źródło pisane wymieniające nazwę osady Pilzno datowane jest na rok 1105. Jest to tzw. „Dokument Idziego” - opata cystersów w Tyńcu.

Korzystne położenie na skrzyżowaniu szlaków handlowych wiodących z Rusi Czerwonej i nizin węgierskich wymusiło szybki rozwój osady, przekształcając ją w ważny węzeł handlowy do tego stopnia, że król Kazimierz Wielki w roku 1354 nadał jej magdeburskie prawo miejskie i obdarzył licznymi przywilejami. W tym też roku Pilzno stało się królewszczyzną (własnością Skarbu Królestwa Polskiego). Pierwsze wzmianki o Dębicy pochodzą z 1293 roku, kiedy to osada z nadania księcia Leszka Czarnego trafiła w ręce zasłużonego w bojach rodu Gryfitów. Jego potomek Świętosław Gryfita w latach 1358-1372 przeprowadził lokację miasta Dębicy.

W 1367 r. opat tyniecki Jan zezwolił Jakubowi synowi Stefana na przeprowadzenie lokacji miejskiej Brzostku. Podobny przywilej otrzymał w 1394 r. od Władysława Jagiełły Stanisław z Saspolina. Król zezwolił na założenie miasta zwanego Małym Brzostkiem położonego w sąsiedztwie miasta opackiego (w okresie późniejszym Mały Brzostek stał się przedmieściem, a w XVIII w. osobną wioską nazwaną Nawsiem).

W XV wieku Dębica z okolicznymi wsiami wchodziła w skład sądowego powiatu pilzneńskiego w granicach województwa sandomierskiego. Na ten okres przypada dynamiczny rozwój gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej. Uzyskanie przez Polskę dostępu do morza umożliwiło szybki rozwój uprawy zboża, które dorzeczem Wisłoki spływało do Wisły.

W 1772 r. po dokonaniu I rozbioru Polski ziemie powiatu pilzneńskiego znalazły się pod zaborem austriackim w ramach Królestwa Galicji. W pierwszych latach zaboru wybudowano ważny trakt cesarski od Bielska poprzez Pilzno, Dębicę i dalej do Lwowa.

W 1850 r. Dębica stała się siedzibą powiatu sądowego. W 1867 znalazła się w powiecie sądowym z siedzibą w Pilźnie, a później w powiecie ropczyckim.

W 1856 r. do Dębicy dotarła z Krakowa linia kolei żelaznej, co stało się ważnym czynnikiem rozwoju ziemi dębickiej.

Za czasów II Rzeczypospolitej po okresie zniszczeń wojennych oraz po przeszło 100 latach braku kontaktów handlowych Galicji z pozostałymi prowincjami kraju przystąpiono do procesu uprzemysłowienia regionu w ramach Centralnego Okręgu Przemysłowego (COP).

Dynamiczny rozwój gospodarczy ziemi dębickiej zadecydował o tym, iż w 1935 r. Dębica stała się siedzibą władz powiatowych (wygrywając rywalizację z Ropczycami), obejmującą swym zasięgiem m.in. Ropczyce i Pilzno.

W 1934 r. Brzostek stał się gminą jednostkową wiejską. Utworzono wtedy także gminę Brzostek II obejmującą okoliczne wioski. W 1954 r. została zlikwidowana gmina Brzostek I.

Pomyślny i szybki rozwój gospodarczy regionu w dwudziestoleciu międzywojennym kontynuowany był również po zakończeniu II wojny światowej. Do 1955 r. istniał duży powiat dębicki, który tegoż roku podzielono na dwa mniejsze: dębicki i ropczycki. Do 31 maja 1975 roku powiat dębicki obejmował 594 km² i mieszkało na jego terenie 77,8 tys. osób. W powiecie znajdowały się dwa miasta: Pilzno i Dębica oraz pięć gmin: Brzeźnica, Czarna, Dębica, Pilzno i Żyraków. W wyniku nowego dwustopniowego podziału administracyjnego kraju, wprowadzonego 1 czerwca 1975, teren całego powiatu dębickiego włączony został do nowo utworzonego województwa tarnowskiego.

Na mocy ustawy z dnia 5 czerwca 1998 roku utworzony został powiat dębicki, w skład którego wchodzą: miasto Dębica, miasto i gmina Pilzno oraz gminy: Brzostek, Czarna, Dębica, Jodłowa, Żyraków.

No Calendar Events Found or Calendar not set to Public.

Strona korzysta z plików cookies i innych technologii automatycznego przechowywania danych wyłącznie do celów statystycznych. Korzystając z naszych stron bez zmiany ustawień przeglądarki będą one zapisane w pamięci urządzenia.

  Akceptuję politykę cookies na tej stronie