Unia Europejska
Rozmiar tekstu: -+
Dla niepełnosprawnych Dla słabowidzących Wersja graficzna Język migowy

Powiat, w którym
chce się żyć!

Zabytkowe cmentarze w powiecie dębickim

CMENTARZE Z OKRESU I WOJNY ŚWIATOWEJ
Powiat dębicki znajduje się na obszarze V Okręgu Cmentarnego o nazwie ,,Pilzno”, należącego w przeszłości do Galicji Zachodniej. W granicach powiatu, na terenie pięciu gmin, położone są 24 cmentarze wojskowe z okresu I wojny światowej. Większość z nich znajduje się na obszarze gminy Brzostek i Pilzno. Na cmentarzach pochowani są żołnierze armii austro – węgierskiej, rosyjskiej oraz żołnierze niemieccy. Projektantem przeważającej części cmentarzy był architekt Gustav Rossmann. Warto odwiedzić te miejsca ze względu na ich walory architektoniczne, kulturowe oraz pamięć o przeszłości. 

GMINA BRZOSTEK

• Brzostek (Równie) cmentarz numer 222 (na zdjęciu poniżej)
Powierzchnia 72 m2. Położony wśród pól w przysiółku Równie. Ma kształt prostokąta, jest tutaj pochowanych 46 bezimiennych żołnierzy austro–węgierskich.Brzostek (Równie) cmentarz numer 222

• Brzostek cmentarz numer 223
Powierzchnia 26 m2. Kwatera wojskowa na cmentarzu parafialnym. Jedna mogiła zbiorowa, w której spoczywa 42 żołnierzy austro – węgierskich poległych w maju 1915 r.

• Brzostek cmentarz numer 224
Powierzchnia 52 m2. Kwatera wojskowa na cmentarzu parafialnym. Jedna zbiorowa mogiła, w której spoczywa 97 żołnierzy austro – węgierskich. 

• Brzostek cmentarz numer 225
Powierzchnia 253 m2. Kwatera wojskowa na cmentarzu parafialnym. Pochowanych jest tutaj 65 żołnierzy austro – węgierskich oraz 97 rosyjskich. Posiada kształt wydłużonego trapezu.

• Bukowa cmentarz numer 218 (na zdjęciu poniżej)
Największy cmentarz w okręgu V ,,Pilzno” (7 220 m2). Malowniczo położony na zboczu wzgórza pośród alejek, około 300 m od drogi Jasło - Brzostek. Spoczywa tutaj 158 żołnierzy.  Bukowa cmentarz numer 218

• Gorzejowa cmentarz numer 227 (na zdjęciu poniżej)
Cmentarz o powierzchni ponad 1127 m2, w południowej części wsi. W 10 grobach zbiorowych oraz 159 pojedynczych spoczywają żołnierze armii austro–węgierskiej oraz rosyjskiej. Gorzejowa cmentarz numer 227

• Januszkowice cmentarz numer 217 (na zdjęciu poniżej)
Powierzchnia 979 m2. Położony na szczycie wzgórza o wysokości 385 m n.p.m., góruje tu siedmiometrowy krzyż. Cmentarz liczy 227 grobów żołnierzy austro–węgierskich i rosyjskich.Januszkowice cmentarz numer 217

• Klecie cmentarz numer 220 (na zdjęciu poniżej)
Powierzchnia 852 m2. Znajdują się tutaj 2 groby zbiorowe i 188 pojedynczych ze szczątkami żołnierzy austro–węgierskich oraz rosyjskich. Klecie cmentarz numer 220 

• Klecie cmentarz numer 221 (na zdjęciu poniżej)
Powierzchnia 50 m2. Położony pośród łąk w dolinie Wisłoki. Miejsce pochówku 31 żołnierzy austro-węgierskich.Klecie cmentarz numer 221

• Przeczyca cmentarz numer 228
Powierzchnia 171 m2. Kwatera wojskowa na cmentarzu parafialnym. Grób zbiorowy oraz 39 pojedynczych, w których pochowani są żołnierze armii austro – węgierskiej oraz rosyjskiej.

• Błażkowa (Skurowa) cmentarz numer 229 
Powierzchnia 181 m2. Cmentarz po generalnym remoncie (2002 r.) W 9 grobach zbiorowych pochowanych jest tutaj 89 żołnierzy austro – węgierskich oraz rosyjskich.

• Zawadka Brzostecka cmentarz numer 226 (na zdjęciu poniżej)
Cmentarz o powierzchni ponad 1015 m2. Jest tutaj usytuowanych 137 grobów pojedynczych, w których spoczywają żołnierze armii austro–węgierskiej oraz rosyjskiej. Zawadka Brzostecka cmentarz numer 226

 

MIASTO DĘBICA

• Cmentarz wojskowy przy ul. Cmentarnej (na zdjęciu poniżej)
Cmentarz liczy 298 mogił indywidualnych i 7 zbiorowych ze szczątkami ofiar wojny, ale także osób zmarłych w innych okresach historycznych.Cmentarz wojskowy przy ul. Cmentarnej w Dębicy

 

GMINA CZARNA

• Czarna Tarnowska cmentarz numer 240
Powierzchnia 246 m2. Kwatera wojskowa na cmentarzu parafialnym, a w niej 7 mogił zbiorowych oraz 22 pojedynczych, w których spoczywają żołnierze austro – węgierscy, rosyjscy oraz niemieccy.

• Róża cmentarz numer 241
Powierzchnia 279 m2. Położony we wschodniej części miejscowości. Istnieje 6 mogił zbiorowych oraz 28 pojedynczych, w których spoczywają żołnierze austro – węgierscy oraz niemieccy.

• Stara Jastrząbka cmentarz numer 243
Powierzchnia 85 m2. Założony na planie kwadratu. W 13 grobach pojedynczych spoczywają tutaj żołnierze rosyjscy i niemieccy.

 

GMINA JODŁOWA

• Dęborzyn cmentarz numer 230
Powierzchnia 188 m2. Usytuowany w centrum wsi, przy drodze z Pilzna do Jodłowej, na wzgórzu. W 68 nagrobkach pojedynczych, w których pochowani są żołnierze armii austro – węgierskiej oraz rosyjskiej polegli w maju 1915 roku.

• Jodłowa cmentarz numer 231
Powierzchnia 225 m2. Kwatera wojskowa na cmentarzu parafialnym. Wyremontowany w 2003 roku mieści 2 groby zbiorowe oraz 48 pojedynczych, w których pochowani są żołnierze austro - węgierscy oraz rosyjscy.

• Jodłowa cmentarz numer 232
Cmentarz o powierzchni ponad 1850 m2. Założony na terenie dawnego cmentarza cholerycznego w części wsi zwanej Podlasie. Mogiła zbiorowa i 195 pojedynczych, w których pochowani są żołnierze austro – węgierscy oraz rosyjscy.

 

GMINA PILZNO

• Łęki Dolne cmentarz numer 239
Powierzchnia 141 m2. Kwatera wojskowa na cmentarzu parafialnym, w niej 42 groby pojedyncze, w których spoczywają żołnierze armii austro – węgierskiej oraz rosyjskiej.

• Parkosz cmentarz numer 238
Powierzchnia 95 m2. Położony w pobliżu zajazdu turystycznego wraz z 18 pojedynczymi grobami.

• Pilzno cmentarz numer 236
Powierzchnia 25 m2. Kwatera wojskowa na cmentarzu parafialnym. Pochowanych jest tutaj 60 żołnierzy austro – węgierskich, rosyjskich i niemieckich. Najmniejszy powierzchniowo cmentarz wojskowy na obszarze V okręgu ,,Pilzno”.

• Pilzno cmentarz numer 237
Powierzchnia 526 m2. Kwatera wojskowa na cmentarzu parafialnym. Znajduje się 1 grób zbiorowy i 120 pojedynczych, w których pochowani są żołnierze austro – węgierscy, rosyjscy i niemieccy polegli w grudniu 1914 r. oraz w maju 1915 r.

• Słotowa cmentarz numer 235
Powierzchnia 129 m2. Założony w południowej części wsi, na planie prostokąta w części wsi zwanej Góry. Mieści 3 groby zbiorowe i 10 pojedynczych, w których są pochowani żołnierze austro – węgierscy oraz rosyjscy.

 

GMINA ŻYRAKÓW

• Zasów cmentarz numer 242
Powierzchnia 872 m2. Kwatera wojskowa na cmentarzu parafialnym. Położony przy drodze Zasów - Róża. Posiada ciekawy układ architektoniczny, w nim 4 groby zbiorowe i 132 pojedynczych, w których spoczywają żołnierze austro – węgierscy, rosyjscy oraz niemieccy. 

Literatura:
Duda O., 1995, Cmentarze I wojny światowej w Galicji Zachodniej, Ośrodek Ochrony Zabytków Krajobrazu, Narodowa Instytucja Kultury, Warszawa

 

CMENTARZE ŻYDOWSKIE

• Brzostek
Cmentarz żydowski powstał w połowie XIX wieku. W 2009 roku staraniem władz gminy oraz miejscowego proboszcza teren został ponownie ogrodzony i rekonsekrowany. Umieszczono na nim około 70 macew.

• Dębica
Pochodzi z przełomu XVII/XVIII w. W dużej mierze zniszczony podczas II wojny światowej. Do dziś zachowało się około 500, w większości uszkodzonych płyt nagrobnych, a z fragmentów macew zbudowano 2 lapidaria. Najstarszy znaleziony i zidentyfikowany nagrobek pochodzi z końca XVIII w.

Cmentarz Żydowski w Dębicy

• Jodłowa Wisowa
Cmentarz pochodzi z XIX w. Do dziś zachowało się jedynie kilka macew. Nekropolia położona w lesie, teren nie oznakowany.

• Pilzno
Pochodzi z II poł. XIX w., położony przy ulicy Węgierskiej. Częściowo zniszczony podczas II wojny światowej, obecnie znajduje się na nim kilkadziesiąt uszkodzonych macew, całość ogrodzona.

AUTOR ZDJĘĆ: DOROTA RUCKA-MARMAJ