Unia Europejska
Rozmiar tekstu: -+
Dla niepełnosprawnych Dla słabowidzących Wersja graficzna Język migowy

Powiat, w którym
chce się żyć!

Miejsca pamięci

Kałużówka

Polana Kałużówka, położona w lesie w pobliżu Gumnisk w gm. Dębica, jest centralnym punktem Szlaku Partyzanckiego II Zgrupowania Armii Krajowej Obwodu Dębica. 23 i 24 sierpnia 1944 r. miała tu miejsce dwudniowa bitwa żołnierzy II Zgrupowania 5. Pułku Strzelców Konnych Armii Krajowej z oddziałami niemieckimi. Pomnik na polanie (zbudowany w 1984 r.) upamiętnia wszystkich żołnierzy II Zgrupowania, którzy polegli w okresie akcji „Burza”. 

 

Góra Śmierci

U podnóża góry znajduje się symboliczna rekonstrukcja hitlerowskiego obozu pracy w Pustkowie-Osiedlu. Obrazuje ona historię i działanie obozów pracy przymusowej oraz poligonu Waffen SS „Truppenübungsplatz Heidelager”, funkcjonujących w latach 1940–1944 w Pustkowie. Nazwa góry łączy się z jej ponurą historią – hitlerowcy zlokalizowali tu krematoria, w których palono zwłoki obozowych jeńców. Ku czci wszystkich pomordowanych na Górę Śmierci prowadzi „Droga Cierpienia”, na którą składa się 14 rzeźb w kształcie ludzkich rąk. W 1964 r. postawiono tam pomnik upamiętniający ofiary obozu, natomiast w 2007 r. miała miejsce uroczystość odsłonięcia pomnika upamiętniającego ofiary narodowości Żydowskiej. 

 

Pomnik „Chwała Saperom”

FOT. Stowarzyszenie Saperów Dębickich

Pomnik znajduje się na terenie zajmowanym niegdyś przez 3 Pułk Saperów w Dębicy (przy stadionie miejskim, ul. Akademicka). Obelisk postawiono w 2000 r. w hołdzie żołnierzom wojsk inżynieryjnych, którzy polegli w walce, zginęli śmiercią sapera w czasie rozminowywania kraju oraz narażają życie i zdrowie, usuwając „zardzewiałą śmierć” z ojczystej ziemi. FOT. Stowarzyszenie Saperów Dębickich

 

Pomnik ofiar mordu hitlerowskiego przy dębickiej cegielni

Obelisk upamiętnia tragedię z 2 lutego 1944 r., kiedy to na nasypie kolejowym przy cegielni w Dębicy, śmierć, z rąk hitlerowskich żołnierzy, poniosło 54 zakładników, przywiezionych z więzień w Krakowie, Tarnowie i Rzeszowie. Był to odwet za to, że 31 stycznia 1944 roku, pociąg, którym miał podróżować Hans Frank, generalny gubernator okupowanych ziem polskich, został ostrzelany przez Polaków. Ciał zamordowanych na nasypie osób długo nie pozwalano pochować. Ten akt barbarzyństwa miał służyć jako ostrzeżenie dla ruchu oporu. Do dziś nie są znane nazwiska wszystkich ofiar. 

 

Zbiorowa mogiła Żydów zamordowanych przez hitlerowców

Miejsce masowej egzekucji dokonanej w 1942 r. w lesie Wolica przy Dębicy, w której rozstrzelano ok. pół tysiąca osób narodowości żydowskiej. Byli to mieszkańcy Dębicy i Pilzna. Na pamiątkę tych tragicznych zdarzeń stanął tu pomnik w hołdzie ofiarom mordu. 

 

Plac Rodziny Mikołajkowów

Plac znajduje się w centrum Dębicy. Zlokalizowano tu mały pomnik z tablicą inskrypcyjną, przybliżającą działalność upamiętnionych osób – są to m.in. Aleksander (1902-1944) i Leokadia (1906-2003) Mikołajkowowie, którzy z narażeniem życia ukrywali w czasie niemieckiej okupacji kilkunastoosobową rodzinę żydowską. Za ten heroiczny czyn otrzymali medal „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”, przyznawany przez Instytut Yad Vashem w Jerozolimie. Za pomnikiem posadzono dęby upamiętniające ofiary zbrodni katyńskiej, związane z ziemią dębicką. Pierwszych 7 dębów zostało posadzonych w 2009 r., kolejnych 13 – rok później. Ostatnim upamiętnieniem na terenie skweru jest pomnik ofiar katastrofy smoleńskiej z 2010 r. Pomnik ma kształt wysokiego krzyża przypominającego skrzydło samolotu, w który została wkomponowana postać śp. Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego. Na jego podstawie znajdują się małe tabliczki z nazwiskami poległych w katastrofie.

 

Kwatera ofiar II wojny światowej

Kwatera zlokalizowana jest w Pilźnie, spoczywają tutaj Żołnierze Wojska Polskiego, ale również osoby cywilne – ofiary hitlerowskiego terroru w latach 1939-1945. Centralnym elementem kwatery jest betonowy, trójstopniowy postument, a na nim cokół, który wieńczy strzelista kolumna, wykończona godłem orła.

 

Pomnik Bitwy Pod Racławicami

Pomnik powstał w Jodłowej w latach 1910–1914. Znajduje się na nim tablica z napisem: „Pamięci Konstytucji 3 Maja i bitwy racławickiej Jodłowa 1914”. 

 

Jodłowski Pomnik Dzieciątka Jezus w Hołdzie Poległym Legionistom

Pomnik odsłonięty w związku z 100. rocznicą odzyskania przez Polskę niepodległości, upamiętnia jodłowskich legionistów.